Cách tính lương hưu của khu vực Nhà nước từ năm 2025
Từ tháng 7/2025, cách tính lương hưu sẽ thay đổi theo quy định mới của Luật BHXH 2024, áp dụng chung cho khu vực Nhà nước và doanh nghiệp.
Theo Luật hiện hành, lương hưu của người làm trong khu vực Nhà nước đang được tính mức bình quân của các năm cuối theo từng giai đoạn. Tuy nhiên, những người bắt đầu tham gia BHXH từ ngày 1/1/2025 trở đi, sẽ hưởng lương hưu trên nền tiền lương của toàn bộ quá trình, tương tự như khu vực doanh nghiệp.
Cụ thể, Luật BHXH sửa đổi 2024 có hiệu lực từ ngày 1/7/2025 quy định tính lương hưu theo mức bình quân tiền lương tháng đóng BHXH khu vực Nhà nước, như sau:
Người lao động (NLĐ) thuộc đối tượng thực hiện chế độ tiền lương do Nhà nước quy định có toàn bộ thời gian đóng BHXH theo chế độ tiền lương này thì tính bình quân tiền lương tháng của số năm đóng BHXH trước khi nghỉ hưu:
Tham gia BHXH trước ngày 1/1/1995, thì tính bình quân của tiền lương tháng đóng BHXH của 5 năm cuối trước khi nghỉ hưu;
Tham gia BHXH từ ngày 1/1/1995 đến ngày 31/12/2000, thì tính bình quân của tiền lương tháng đóng BHXH của 6 năm cuối trước khi nghỉ hưu;
Tham gia BHXH từ ngày 1/1/2001 đến ngày 31/12/2006, thì tính bình quân của tiền lương tháng đóng BHXH của 8 năm cuối trước khi nghỉ hưu; tham gia BHXH từ ngày 1/1/2007 đến ngày 31/12/2015, thì tính bình quân của tiền lương tháng đóng BHXH của 10 năm cuối trước khi nghỉ hưu;
Tham gia BHXH từ ngày 1/1/2016 đến ngày 31/12/2019, thì tính bình quân của tiền lương tháng đóng BHXH của 15 năm cuối trước khi nghỉ hưu; tham gia BHXH từ ngày 1/1/2020 đến ngày 31/12/2024, thì tính bình quân của tiền lương tháng đóng BHXH của 20 năm cuối trước khi nghỉ hưu;
Tham gia BHXH từ ngày 1/1/2025 trở đi, thì tính bình quân của tiền lương tháng đóng BHXH của toàn bộ thời gian.
Về cơ bản, Luật BHXH năm 2024 vẫn giữ nguyên quy định về mức bình quân tiền lương làm căn cứ đóng BHXH để tính lương hưu, trợ cấp một lần đối với NLĐ trong khu vực doanh nghiệp.
Theo đó, lương hưu của lao động ở khu vực này vẫn tính bình quân toàn bộ quá trình đóng BHXH, kế thừa quy định hiện hành của Luật BHXH 2014. Đồng thời, có lộ trình điều chỉnh cách tính lương hưu của khu vực Nhà nước và doanh nghiệp như nhau.
Đối với người đóng BHXH từ ngày 1/1/2025 trở đi tính bình quân toàn bộ quá trình đóng, tương tự khu vực doanh nghiệp.
NLĐ vừa có thời gian đóng BHXH thuộc đối tượng thực hiện chế độ tiền lương do Nhà nước quy định, vừa có thời gian đóng theo chế độ tiền lương do người sử dụng lao động quyết định (khu vực doanh nghiệp), thì tính bình quân tiền lương làm căn cứ đóng BHXH chung của cả hai giai đoạn.
Chính phủ sẽ quy định chi tiết nội dung này và mức bình quân tiền lương làm căn cứ đóng trong một số trường hợp đặc biệt.
Về căn cứ đóng BHXH để hưởng lương hưu, NLĐ thuộc đối tượng thực hiện chế độ tiền lương do Nhà nước quy định, thì tiền lương làm căn cứ đóng BHXH là tiền lương tháng theo chức vụ, chức danh, ngạch, bậc, cấp bậc quân hàm, và các khoản phụ cấp chức vụ, phụ cấp thâm niên vượt khung, phụ cấp thâm niên nghề, hệ số chênh lệch bảo lưu lương (nếu có).
NLĐ thuộc đối tượng thực hiện chế độ tiền lương do người sử dụng lao động quyết định, thì tiền lương làm căn cứ đóng BHXH bắt buộc là tiền lương tháng, bao gồm mức lương theo công việc hoặc chức danh, phụ cấp lương và các khoản bổ sung khác được thỏa thuận trả thường xuyên, ổn định trong mỗi kỳ trả lương.
Trường hợp NLĐ ngừng việc vẫn hưởng tiền lương tháng bằng, hoặc cao hơn tiền lương làm căn cứ đóng bảo BHXH bắt buộc thấp nhất, thì đóng theo tiền lương được hưởng trong thời gian ngừng việc. Ngoài ra, một số trường hợp đặc biệt thì tiền lương làm căn cứ đóng BHXH bắt buộc do Chính phủ quy định.
Bên cạnh thay đổi cách tính lương hưu khu vực Nhà nước, Luật BHXH 2024 cũng đã quy định cụ thể về mức tham chiếu thay cho mức lương cơ sở. Mức tham chiếu này sẽ dùng để tính mức đóng, mức hưởng một số chế độ BHXH và do Chính phủ quyết định.
Khi chưa bãi bỏ mức lương cơ sở thì mức tham chiếu quy định tại Luật BHXH năm 2024 bằng mức lương cơ sở. Tại thời điểm mức lương cơ sở bị bãi bỏ, mức tham chiếu không thấp hơn mức lương cơ sở tại thời điểm đó. Mức tham chiếu được điều chỉnh trên cơ sở mức tăng của chỉ số giá tiêu dùng, tăng trưởng kinh tế, phù hợp với khả năng của NSNN và Quỹ BHXH.
Bộ LĐ-TB&XH cho biết, quy định về mức bình quân tiền lương làm căn cứ đóng BHXH để tính lương hưu, trợ cấp một lần tại Luật BHXH sửa đổi năm 2024 được kế thừa từ Luật BHXH năm 2014.
Một trong những nguyên tắc của BHXH là mức hưởng được tính trên cơ sở mức đóng và thời gian đóng BHXH. Việc quy định lộ trình tiến tới lương hưu của NLĐ khu vực nhà nước được tính trên mức bình quân tiền lương tháng đóng BHXH của toàn bộ quá trình là phù hợp với nguyên tắc trên.
Theo thống kê của BHXH Việt Nam, tiền lương bình quân đóng BHXH của NLĐ thuộc nhóm hành chính, sự nghiệp, đảng đoàn thể là 6,936 triệu đồng, của NLĐ thuộc khối doanh nghiệp, hợp tác xã là 6,382 triệu đồng. Chênh lệch tiền lương đóng giữa hai nhóm đối tượng trên khoảng 9%.
Tính đến tháng 12/2023, có 1,27 triệu người hưởng lương hưu (khi nghỉ hưu hưởng chế độ tiền lương của Nhà nước). Mức lương hưu bình quân của nhóm này là 6,1 triệu đồng/tháng. Tính chung cả khu vực nhà nước và tư nhân, người hưởng lương hưu từ quỹ BHXH có mức hưởng bình quân là 5,6 triệu đồng/người/tháng.
Theo Luật hiện hành, lương hưu của người làm trong khu vực Nhà nước đang được tính mức bình quân của các năm cuối theo từng giai đoạn. Tuy nhiên, những người bắt đầu tham gia BHXH từ ngày 1/1/2025 trở đi, sẽ hưởng lương hưu trên nền tiền lương của toàn bộ quá trình, tương tự như khu vực doanh nghiệp.
Cụ thể, Luật BHXH sửa đổi 2024 có hiệu lực từ ngày 1/7/2025 quy định tính lương hưu theo mức bình quân tiền lương tháng đóng BHXH khu vực Nhà nước, như sau:
Người lao động (NLĐ) thuộc đối tượng thực hiện chế độ tiền lương do Nhà nước quy định có toàn bộ thời gian đóng BHXH theo chế độ tiền lương này thì tính bình quân tiền lương tháng của số năm đóng BHXH trước khi nghỉ hưu:
Tham gia BHXH trước ngày 1/1/1995, thì tính bình quân của tiền lương tháng đóng BHXH của 5 năm cuối trước khi nghỉ hưu;
Tham gia BHXH từ ngày 1/1/1995 đến ngày 31/12/2000, thì tính bình quân của tiền lương tháng đóng BHXH của 6 năm cuối trước khi nghỉ hưu;
Tham gia BHXH từ ngày 1/1/2001 đến ngày 31/12/2006, thì tính bình quân của tiền lương tháng đóng BHXH của 8 năm cuối trước khi nghỉ hưu; tham gia BHXH từ ngày 1/1/2007 đến ngày 31/12/2015, thì tính bình quân của tiền lương tháng đóng BHXH của 10 năm cuối trước khi nghỉ hưu;
Tham gia BHXH từ ngày 1/1/2016 đến ngày 31/12/2019, thì tính bình quân của tiền lương tháng đóng BHXH của 15 năm cuối trước khi nghỉ hưu; tham gia BHXH từ ngày 1/1/2020 đến ngày 31/12/2024, thì tính bình quân của tiền lương tháng đóng BHXH của 20 năm cuối trước khi nghỉ hưu;
Tham gia BHXH từ ngày 1/1/2025 trở đi, thì tính bình quân của tiền lương tháng đóng BHXH của toàn bộ thời gian.
Về cơ bản, Luật BHXH năm 2024 vẫn giữ nguyên quy định về mức bình quân tiền lương làm căn cứ đóng BHXH để tính lương hưu, trợ cấp một lần đối với NLĐ trong khu vực doanh nghiệp.
Theo đó, lương hưu của lao động ở khu vực này vẫn tính bình quân toàn bộ quá trình đóng BHXH, kế thừa quy định hiện hành của Luật BHXH 2014. Đồng thời, có lộ trình điều chỉnh cách tính lương hưu của khu vực Nhà nước và doanh nghiệp như nhau.
Đối với người đóng BHXH từ ngày 1/1/2025 trở đi tính bình quân toàn bộ quá trình đóng, tương tự khu vực doanh nghiệp.
NLĐ vừa có thời gian đóng BHXH thuộc đối tượng thực hiện chế độ tiền lương do Nhà nước quy định, vừa có thời gian đóng theo chế độ tiền lương do người sử dụng lao động quyết định (khu vực doanh nghiệp), thì tính bình quân tiền lương làm căn cứ đóng BHXH chung của cả hai giai đoạn.
Chính phủ sẽ quy định chi tiết nội dung này và mức bình quân tiền lương làm căn cứ đóng trong một số trường hợp đặc biệt.
Về căn cứ đóng BHXH để hưởng lương hưu, NLĐ thuộc đối tượng thực hiện chế độ tiền lương do Nhà nước quy định, thì tiền lương làm căn cứ đóng BHXH là tiền lương tháng theo chức vụ, chức danh, ngạch, bậc, cấp bậc quân hàm, và các khoản phụ cấp chức vụ, phụ cấp thâm niên vượt khung, phụ cấp thâm niên nghề, hệ số chênh lệch bảo lưu lương (nếu có).
NLĐ thuộc đối tượng thực hiện chế độ tiền lương do người sử dụng lao động quyết định, thì tiền lương làm căn cứ đóng BHXH bắt buộc là tiền lương tháng, bao gồm mức lương theo công việc hoặc chức danh, phụ cấp lương và các khoản bổ sung khác được thỏa thuận trả thường xuyên, ổn định trong mỗi kỳ trả lương.
Trường hợp NLĐ ngừng việc vẫn hưởng tiền lương tháng bằng, hoặc cao hơn tiền lương làm căn cứ đóng bảo BHXH bắt buộc thấp nhất, thì đóng theo tiền lương được hưởng trong thời gian ngừng việc. Ngoài ra, một số trường hợp đặc biệt thì tiền lương làm căn cứ đóng BHXH bắt buộc do Chính phủ quy định.
Bên cạnh thay đổi cách tính lương hưu khu vực Nhà nước, Luật BHXH 2024 cũng đã quy định cụ thể về mức tham chiếu thay cho mức lương cơ sở. Mức tham chiếu này sẽ dùng để tính mức đóng, mức hưởng một số chế độ BHXH và do Chính phủ quyết định.
Khi chưa bãi bỏ mức lương cơ sở thì mức tham chiếu quy định tại Luật BHXH năm 2024 bằng mức lương cơ sở. Tại thời điểm mức lương cơ sở bị bãi bỏ, mức tham chiếu không thấp hơn mức lương cơ sở tại thời điểm đó. Mức tham chiếu được điều chỉnh trên cơ sở mức tăng của chỉ số giá tiêu dùng, tăng trưởng kinh tế, phù hợp với khả năng của NSNN và Quỹ BHXH.
Bộ LĐ-TB&XH cho biết, quy định về mức bình quân tiền lương làm căn cứ đóng BHXH để tính lương hưu, trợ cấp một lần tại Luật BHXH sửa đổi năm 2024 được kế thừa từ Luật BHXH năm 2014.
Một trong những nguyên tắc của BHXH là mức hưởng được tính trên cơ sở mức đóng và thời gian đóng BHXH. Việc quy định lộ trình tiến tới lương hưu của NLĐ khu vực nhà nước được tính trên mức bình quân tiền lương tháng đóng BHXH của toàn bộ quá trình là phù hợp với nguyên tắc trên.
Theo thống kê của BHXH Việt Nam, tiền lương bình quân đóng BHXH của NLĐ thuộc nhóm hành chính, sự nghiệp, đảng đoàn thể là 6,936 triệu đồng, của NLĐ thuộc khối doanh nghiệp, hợp tác xã là 6,382 triệu đồng. Chênh lệch tiền lương đóng giữa hai nhóm đối tượng trên khoảng 9%.
Tính đến tháng 12/2023, có 1,27 triệu người hưởng lương hưu (khi nghỉ hưu hưởng chế độ tiền lương của Nhà nước). Mức lương hưu bình quân của nhóm này là 6,1 triệu đồng/tháng. Tính chung cả khu vực nhà nước và tư nhân, người hưởng lương hưu từ quỹ BHXH có mức hưởng bình quân là 5,6 triệu đồng/người/tháng.
Tác giả bài viết: Nông Thị Quyên - sưu tầm từ Báo Lao động và Xã hội số 129.
Ý kiến bạn đọc
Bạn cần đăng nhập với tư cách là %s để có thể bình luận
Những tin mới hơn
Những tin cũ hơn
FANPAGE
LIÊN KẾT
THỐNG KÊ TRUY CẬP
- Đang truy cập34
- Hôm nay2,459
- Tháng hiện tại107,821
- Tổng lượt truy cập6,326,765