Những năm qua, ngành Y tế Cao Bằng đã tập trung triển khai, thực hiện quyết liệt, có hiệu quả Luật phòng, chống ma tuý năm 2021 và các văn bản hướng dẫn thi hành; hưởng ứng “Tháng hành động phòng, chống ma túy”, “Ngày quốc tế phòng, chống ma túy” và “Ngày toàn dân phòng, chống ma túy” (26/6).
Ngành Y tế đã chỉ đạo đẩy mạnh công tác truyền thông về Luật phòng, chống ma tuý và các văn bản hướng dẫn thi hành; Tuyên truyền nâng cao nhận thức cho người dân thấy rõ tác hại nhiều mặt của tệ nạn ma túy là đối tượng nguy cơ lây nhiễm HIV ra cộng đồng tại các địa bàn trọng điểm phức tạp về ma túy và các nhóm nguy cơ cao; Tuyên truyền vận động các ban, ngành, đoàn thể và cộng đồng dân cư hỗ trợ và ủng hộ việc triển khai Chương trình điều trị thay thế nghiện các chất dạng thuốc phiện bằng thuốc Methadone tại địa phương.
Công tác điều trị nghiện các chất dạng thuốc phiện bằng thuốc thay thế Methadone đã được ngành Y tế tích cực triển khai và đạt được nhiều kết quả tích cực, góp phần giảm tác hại của nghiện ma túy, kìm chế lây nhiễm HIV/AIDS, tạo điều kiện cho người nghiện dễ dàng tiếp cận với các dịch vụ điều trị nghiện thích hợp và hỗ trợ người nghiện tái hòa nhập cộng đồng. Hiện nay trên địa bàn tỉnh có 12 cơ sở điều trị nghiện các chất dạng thuốc phiện bằng thuốc thay thế Methadone (Cơ sở điều trị Methadone) do ngành Y tế quản lý tại 10/10 huyện, thành phố. Các Cơ sở Methaodone đảm bảo đảm bảo cung ứng thuốc phục vụ người bệnh, tạo điều kiện thuận lợi cho người bệnh đến uống thuốc hàng ngày, giúp họ tuân thủ và nâng cao hiệu quả chương trình điều trị nghiện các chất dạng thuốc phiện bằng Methadone. Công tác ghi chép, quản lý hồ sơ bệnh án người bệnh; bảo quản, quản lý, cấp phát thuốc Methadone đúng quy định của Bộ Y tế. Tính đến ngày 10/6/2024, có 1.158 người đang điều trị nghiện các chất dạng thuốc phiện bằng thuốc thay thế Methadone tại các Cơ sở điều trị Methadone.
Sở Y tế cũng đã công bố danh sách cơ sở y tế đủ điều kiện xác định tình trạng nghiện ma túy trên địa bàn tỉnh trên Trang thông tin điện tử của Sở Y tế. Tính đến nay trên địa bàn tỉnh có 01 cơ sở y tế tuyến tỉnh (Bệnh viện Đa khoa tỉnh), 14 cơ sở y tế tuyến huyện, thành phố và 116/161 Trạm Y tế xã, phường, thị trấn đã công bố cơ sở đủ điều kiện xác nhận tình trạng nghiện ma tuý. Như vậy đến nay tất cả tuyến huyện, thành phố đều có đủ khả năng xác định tình trạng nghiện ma túy, có 72,5% số Trạm Y tế xã có khả năng xác định tình trạng nghiện ma túy.
Để tiếp tục tổ chức, triển khai thực hiện có hiệu quả công tác phòng, chống HIV/AIDS trên địa bàn tỉnh Cao Bằng theo Quyết định số 612/QĐ-BYT ngày 14/3/2024 của Bộ Y tế về ban hành Kế hoạch phòng, chống HIV/AIDS năm 2024 và Nghị quyết số 22-NQ/TW ngày 06/02/2024 của Ban Thường vụ Tỉnh ủy Cao Bằng về tăng cường sự lãnh đạo của Đảng đối với công tác phòng, chống, kiểm soát cai nghiện ma túy trên địa bàn tỉnh Cao Bằng và Quy chế phối hợp số 345/QCPH-CAT-SLĐTBXH-SYT ngày 25/01/2024 giữa Công an tỉnh Cao Bằng, Sở Lao động - Thương binh Xã hội tỉnh Cao Bằng và Sở Y tế tỉnh Cao Bằng triển khai thực hiện một số quy định của Luật phòng, chống ma túy năm 2021. Ngay từ đầu năm 2024, Sở Y tế đã chỉ đạo Bệnh viện Tĩnh Túc rà soát cơ sở vật chất, nhân lực để chuẩn bị tổ chức, triển khai Cơ sở điều trị nghiện chất dạng thuốc phiện bằng thuốc thay thế tại Bệnh viện. Chỉ đạo Trung tâm Kiểm soát bệnh tật hướng dẫn, đôn đốc, kiểm tra để Bệnh viện Tĩnh Túc đảm bảo các điều kiện cơ sở vật chất theo quy định, góp phần thực hiện có hiệu quả công tác phòng, chống HIV/AIDS, phòng chống ma túy tại địa bàn tỉnh nói chung và địa bàn Thị trấn Tĩnh Túc và các xã lân cận của huyện Nguyên Bình và huyện Bảo Lạc nói riêng.
Tiếp tục rà soát cơ sở vật chất, nhân lực hệ thống cơ sở y tế để đẩy mạnh công tác xác định tình trạng nghiện ma túy và tổ chức tập huấn, nâng cao năng lực cho đội ngũ cán bộ y tế làm công tác xác định tình trạng nghiện ma túy, đặc biệt là tại Trạm Y tế. Trong tháng 5/2024, Sở Y tế đã phối hợp với Bệnh viện Tâm thần Trung ương I tổ chức lớp tập huấn xác định tình trạng nghiện ma túy theo Nghị định 109/2021/NĐ-CP ngày 08/12/2021 của Chính Phủ về việc quy định cơ sở y tế đủ điều kiện xác định tình trạng nghiện ma túy và hồ sơ, trình tự, thủ tục xác định tình trạng nghiện ma túy và Thông tư số 18/2021/TT-BYT ngày 16/11/2021 của Bộ trưởng Bộ Y tế quy định tiêu chuẩn chẩn đoán và quy trình chuyên môn để xác định tình trạng nghiện ma túy cho 55 học viên hiện đang công tác tại các đơn vị y tế tham gia xác định tình trạng nghiện trên địa bàn tỉnh Cao Bằng.
Chỉ đạo Trung tâm Kiểm soát bệnh tật phối hợp với các phòng chuyên môn thuộc Sở Y tế đánh giá, rà soát đề xuất hướng dẫn Trung tâm Y tế huyện Bảo Lâm tổ chức, triển khai điểm cấp phát thuốc Methadone tại Trạm Y tế xã Thái Học, huyện Bảo Lâm. Theo đó ngày 06/6/2024, Sở Y tế, Trung tâm Kiểm soát bệnh tật, Trung tâm Y tế huyện Bảo Lâm đã đến tham quan, học tập, trao đổi kinh nghiệm chuyên môn về điều kiện hoạt động của cơ sở cấp phát thuốc Methadone tại Trạm Y tế xã Tân Thanh, thuộc Trung tâm Y tế huyện Văn Lãng, tỉnh Lạng Sơn.
Bên cạnh những kết quả đạt được, công tác phòng, chống ma tuý trong lĩnh vực Y tế còn những khó khăn, vướng mắc, như: Đối tượng nghiện chích ma túy trên địa bàn tỉnh tương đối phức tạp, đa số bệnh nhân không có nghề nghiệp hoặc có việc làm nhưng không ổn định, ít quan tâm đến sức khỏe, ý thức tự điều chỉnh hành vi không cao, đặc biệt vẫn còn có người bệnh tham gia điều trị Methadone có sử dụng cùng lúc với các loại ma túy khác làm ảnh hưởng đến hiệu quả điều trị.
Nhằm nâng cao vai trò, trách nhiệm của các cấp, các ngành, huy động sức mạnh tổng hợp của cả hệ thống chính trị và toàn dân tham gia công tác phòng, chống ma tuý, góp phần bảo đảm trật tự an toàn xã hội trên địa bàn, hướng tới xây dựng cộng đồng sạch ma tuý; Đẩy mạnh và đổi mới công tác tuyên truyền, tạo nên một chiến dịch truyền thông về hoạt động phòng, chống ma túy trên phạm vi toàn tỉnh, góp phần thực hiện mục tiêu "4 giảm": giảm cung, giảm cầu, giảm tác hại và giảm sức ảnh hưởng của ma tuý. Thực hiện Kế hoạch số 1262/KH-UBND ngày 31/5/2024 của Uỷ ban nhân dân tỉnh Cao Bằng về việc triển khai, thực hiện “Tháng hàng động phòng, chống ma túy" năm 2024. Ngày 03/6/2024, Sở Y tế Cao Bằng đã ban hành Kế hoạch số 2216/KH-SYT về triển khai, thực hiện “Tháng hành động phòng, chống ma túy” năm 2024 (từ ngày 1/6 đến 30/6/2024) với chủ đề “Chung tay xây dựng xã, phường, thị trấn sạch ma túy”.
Theo đó, Sở Y tế tiếp tục đẩy mạnh kiểm tra, giám sát công tác quản lý, sử dụng, kinh doanh thuốc tân dược, thuốc gây nghiện, thuốc hướng thần, tiền chất, nhất là quản lý chặt chẽ các chất ma túy, tiền chất được quy định sử dụng trong các cơ sở y tế theo quy định pháp luật. Phát hiện và xử lý nghiêm đối với các tổ chức, cá nhân vi phạm Luật phòng, chống ma túy năm 2021; Quy chế kinh doanh, quản lý thuốc gây nghiện, thuốc hướng thần sử dụng không đúng mục đích khám, chữa bệnh cho nhân dân trên địa bàn toàn tỉnh.
Huy động và sử dụng hiệu quả nguồn lực trong công tác phòng, chống ma túy trong ngành Y tế; nâng cao năng lực trình độ, kỹ năng chuyên môn hệ thống y tế đáp ứng yêu cầu hoạt động liên ngành trong xác định, quản lý, điều trị người nghiện ma túy tại các cơ sở y tế và cộng đồng.
Sở Y tế đề nghị Công đoàn Ngành Y tế phối hợp chỉ đạo tổ chức công đoàn cơ sở hưởng ứng Tháng hành động phòng, chống ma túy; tăng cường công tác tuyên truyên, giáo dục đoàn viên tích cực tham gia các hoạt động phòng, chống ma túy trong tổ chức công đoàn, tại nơi làm việc đảm bảo thiết thực và hiệu quả. Chủ động gắn các mục tiêu phòng chống ma túy với phong trào thi đua yêu nước, phòng trào “xanh - sạch - đẹp, bảo đảm an toàn vệ sinh lao động” nhằm thu hút đông đảo đoàn viên trong tổ chức Công đoàn tham gia thực hiện.
Giao Trung tâm Kiểm soát bệnh tật chỉ đạo, kiểm tra Trung tâm Y tế các huyện, thành phố triển khai hoạt động điều trị nghiện các chất dạng thuốc phiện bằng thuốc Methadone và quản lý thuốc Methadone. Hướng dẫn các đơn vị Trung tâm Y tế các huyện, thành phố triển khai, thực hiện Luật phòng, chống ma túy và các văn bản hướng dẫn thi hành ngay khi có hiệu lực. Tổ chức tập huấn xác định tình trạng nghiện cho người nghiện ma túy, nâng cao trình độ chuyên môn nghiệp vụ về điều trị nghiện các chất dạng thuốc phiện bằng thuốc Methadone cho viên chức y tế tuyến cơ sở.
Giao Bệnh viện Đa khoa tỉnh, Bệnh viện Đa khoa y dược cổ truyền - Phục hồi chức năng, Bệnh viện Đa khoa các huyện Hà Quảng, Quảng Hòa, Trùng Khánh, Bệnh viện Tĩnh Túc, Trung tâm Y tế các huyện, thành phố thường xuyên kiện toàn, phát huy vai trò Hội đồng chuyên môn, Hội đồng thuốc và điều trị của đơn vị nhằm nâng cao chất lượng công tác dự trù, quản lý và sử dụng thuốc gây nghiện, thuốc hướng tâm tâm thần, tiền chất dùng làm thuốc chữa bệnh đảm bảo chi phí chất lượng và hiệu quả. Chủ động triển khai công tác kiểm tra, giám sát việc chấp hành pháp luật của tổ chức, bộ phận, cá nhân nhằm phát hiện và ngăn chặn, đấu tranh kịp thời các hành vi, tội phạm liên quan đến ma túy. Triển khai điều trị nghiện các chất dạng thuốc phiện bằng thuốc Methadone theo quy định chuyên môn của Bộ Y tế.
Quản lý chặt chẽ công tác quản lý các thuốc gây nghiện, thuốc hướng thần, tiền chất và thuốc Methadone theo quy định của pháp luật. Rà soát, đánh giá điều kiện xác định tình trạng nghiện ma túy theo Điều 3, Nghị định số 109/2021/NĐ-CP ngày 8/12/2021 của Chính phủ, thực hiện các thủ tục công bố theo quy định. Bố trí viên chức y tế phối hợp với ngành Công an xác định tình trạng nghiện ma túy, phối hợp trong công tác cai nghiện tại cộng đồng.
Đồng chí Nông Tuấn Phong - Tỉnh ủy viên, Giám đốc Sở Y tế kiểm tra các hoạt động chuyên môn tại Cơ sở điều trị Methadone số 2 thuộc Trung tâm Y tế huyện Trùng Khánh.
Lãnh đạo Sở Y tế, Trung tâm Kiểm soát bệnh tật kiểm tra công tác chuẩn bị tổ chức, triển khai Cơ sở điều trị nghiện chất dạng thuốc phiện tại Bệnhh viện Tĩnh Túc.